بسم الله الرحمن الرحیم
اندرزهای امیرالمومنین
(علیه السلام)
صدوق با سند خود از
عبدالله بکر مرادی، از امام موسی کاظم، از امام صادق، از امام محمد باقر، از امام
سجاد، از امام حسین (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود:
«روزی امیرمومنان (علیه السلام) ، در جمع یاران خود نشسته، آنان را برای جنگ،
آماده می کرد؛ پیرمردی – که آثار رنج سفر بر چهره داشت -، وارد شد و پرسید»: امیرمومنان (علیه السلام) کجاست؟ حضرت (علیه السلام) را به او نمایاندند؛ سلام کرد و گفت: ای امیرمومنان (علیه السلام) ! من از جانب شام، خدمت شما رسیده ام؛ پیرمردی کهنسالم؛ درباره فضایل شما بسیار
شنیده ام؛ من حدس می زنم که بزودی کشته خواهی شد؛ از آن علومی که خدا به تو آموخته
است به من بیاموز.
حضرت (علیه السلام) فرمود: آری، ای پیرمرد! هر کس دو روز او برابر باشد باخته و زیان کار است.
هرکس فردایش، بدتر از
امروز او باشد، محروم (بی نصیب) مانده است.
هر کس در هنگام سلامت
دنیای خود، به کاستی های اخروی خویش اهمیت ندهد، او نابود شونده است.
هرکس که عهده دار
کمبود های خود نشود، هوای نفس بر او چیره گردد و هر کس که در کاستی ها، ماندگار
شود برای او مرگ بهتر است.
ای پیرمرد! آنچه را
که برای خود می پسندی، برای مردم بپسند و با مردم، چنان رفتار کن که دوست داری با
تو، آن چنان کنند.
سپس رو به اصحاب خود
کرده، فرمود:
هان ای مردم! آیا اهل دنیا را نمی بینید که
گوناگون، صبح و شام می کنند؟! دسته ای از پا درآمده به خود می پیچند؛ دسته ای
عیادت کننده و یا عیادت شونده اند؛ گروهی در حال جان کندن هستند؛ عده ای امیدی به
آنها نیست؛ دسته ای مرده و کفن پوش اند؛ گروهی از پی دنیایند و مرگ، از پی آنان
است و گروهی خود غافلند، در حالی که از آنان غافل نیستند و بازماندگان، از پی
گذشتگان خواهند رفت.
« پس یزید بن صوحان عبدی، از آن جناب پرسید
»:
ای امیرمومنان(علیه السلام) ! کدام فرمانروا چیره
تر و نیرو مندتر است؟
فرمود: هوای نفس.
پرسید: کدام ذلت خوار کننده ترین است؟
فرمود: حرص بر دنیا.
پرسید: کدام فقر سخت ترین است؟
فرمود: کفر پس از ایمان.
پرسید: گمراه کننده ترین دعوت کدام است؟
فرمود: دعوت کننده به چیزی که تحقق نخواهد یافت.
پرسید: با فضیلت ترین عمل کدام است؟
فرمود: تقوا
پرسید: کمک سازترین عمل کدام است؟
فرمود: طلب آنچه نزد خداست.
پرسید: بدترین دوست کیست؟
فرمود: آنکه معصیت خدا را برای تو جلوه دهد.
پرسید: بدبخت ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه دین خود را به دنیای دیگری بفروشد.
پرسید: نیرومند ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه
بردبار است.
پرسید: تنگ نظر ترین و آزمند ترین مردم، کیست؟
فرمود: آنکه مالی حرام بدست آورد و آن را به ناحق،
مصرف کند.
پرسید: زیرک ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه راه راستی را از گمراهی، تمیز دهد و به
راه راست رو کند.
پرسید: مصمم ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه دگرگونی های دنیا را ببیند و با این
حال فریب نخورد.
پرسید: افسوس خورترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه از دنیا و آخرت، محروم ماند؛ این همان
زیان آشکار است.
پرسید نابینا ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه
کار خود را برای غیر خدا کند و بخواهد که خدا بر آن پاداشش دهد.
پرسید: بهترین قانع کدام است؟
فرمود: آنکه به هر چه خدای سبحان به او داده راضی
باشد.
پرسید: سخت ترین مصیبتها کدام است؟
فرمود: مصیبت در دین.
پرسید: محبوب ترین اعمال پیش خداوند کدام است؟
فرمود: انتظار فرج.
پرسید: بهتیرن مردم نزد خدا کیست؟
فرمود: آنکه از خدا بیش از همه ترسان است؛ در عمل
بیش از همه پارساست و به دنیا بیش از همه بی رغبت است.
پرسید: از نزد خدای سبحان، بهترین سخن کدام است؟
فرمود: ذکر فراوان او و از راه نیایش، به او لابه
نمودن.
پرسید: راست ترین سخن کدام است؟
فرمود: شهادت دادن به اینکه هیچ معبود به حقی، جز
خدا نیست.
پرسید: نزد خداوند سبحان، بزرگترین عمل کدام است؟
فرمود: تسلیم حق بودن و پارسایی داشتن.
پرسید: راستگو ترین مردم کیست؟
فرمود: آنکه در همه جا راست گوید.
سپس رو به پیرمرد نموده، فرمود: ای پیرمرد:! خدای
سبحان مردمی را آفریده که به خاطر محبتی که به آنان داشه، دنیا را بر آنان سخت
گرفته و به دنیا و زینتهایش، بی میلشان ساخته است؛ از این رو به « دارالسلامی » که آنان را به آن فرا خوانده، علاقه
یافته اند؛ بر تنگنای زندگی و بر ناخوشی های دنیا، شکیبا و به آن ( آبرومندی و)
کرامتی که نزد خداست، مشتاق گشته اند؛ پس فداکاری می کنند، تا خشنودی خدا را بدست
آورند و سرانجام اعمال آنان، شهادت خواهد بود؛ خدا را ملاقات می کنند، در حالی که
از آنان خشنود است.
آنان دانستند که مرگ راه قطعی همه ی گذشتگان و
ماندگان است؛ از این رو، برای آخرت خویش توشه ای جز طلا و نقره، اندوختند و پوشاک
زبر، به تن کردند و بر مصیبتها، صبر نمودند و اضافه را (برای آخرت) پیش فرستادند و
تنها، برای خدا و در راه خدا با مردم، دوستی و دشمنی کردند؛ اینان، چراغهای هدایت
و سعادتمندان سرای جاودانند والسلام.
منبع: برگرفته از کتاب « فرهنگ جامع سخنان امام حسین
(علیه السلام) » صص 827-831
